تصور دنیای بدون چای سخت است. نوشیدن چای نقش مهمی در زندگی انسانها دارد. این موضوع یک پدیده جهانی است که میلیونها نفر در سراسر جهان روزانه از آن لذت میبرند. . در واقع این نوشیدنی پس از آب به پرمصرفترین نوشیدنی روی زمین تبدیل شده است. چای تاریخچهای طولانی دارد که در طول هزاران سال به کشورهای متعددی ورود پیدا کرده است. در ادامه به طور اختصار شما را با اولین کشوری که چای را شناخت و پیدایش چای در ایران و جهان آشنا میکنیم.
چای در چین
اولین کشوری که چای را شناخت، چین است. پیدایش چای در جهان در حدود ۲۷۵۰ سال قبل از میلاد، در چین آغاز شد. طبق روایاتی که بیان شده است، امپراتوری به نام شن نونگ در سایه درخت چای وحشی نشسته بود و مقداری آب آشامیدنی میجوشاند که نسیمی چند برگ درخت را به داخل دیگ آب جوش انداخت و طعمی به آب داد که به نظر وی خوشمزه آمد. او بیشتر آزمایش کرد و متوجه شد که برگها دارای خواص دارویی و همچنین طعم دلپذیری هستند. بدین ترتیب او از مردم چین خواست تا این گیاه را در سراسر کشور کشت کنند. با گذشت زمان، او به پدر چای تبدیل شد.
در روزهای اولیه مصرف چای، برگها را میچیدند و در آب میجوشاندند تا دم کردهای نسبتاً تلخ به دست آید. از برگها در درجه اول به عنوان دارو و در مرحله دوم به عنوان یک نوشیدنی لذت بخش استفاده میشد. بیش از ۳۰۰۰ سال طول کشید تا چای به یک نوشیدنی محبوب در سراسر امپراتوری چین تبدیل شود.
چای در هلند
از قرن دهم، چای عمدتاً از چین به کشورهای مختلف آسیایی فقط صادر شد. در اوایل قرن هفدهم بود که در ابتدا بازرگانان هلندی و سپس هلندیها شروع به ارسال چای به سواحل اروپا کردند. در سال ۱۶۰۶بود که اولین صندوقچههای چای از چین به بندر غربی جاوه واقع در آمستردام در هلند شدند. و به دنبال هلندیها، بازرگانان پرتغالی و بازرگانان کشورهای دیگر شروع به فروش چای در کشورهای دیگر و سراسر اروپای غربی کردند.
چای در روسیه
با توجه به کشف و شناخت چای در چین، به طبع قیمت این نوشیدنی در کشور چین ارزاتر بود. روسها برای اولین بار در سال ۱۶۱۸ با چای مواجه شدند، زمانی که چینیها چندین صندوق چای را به تزار الکسیس هدیه دادند. و با توجه به اینکه در اواخر قرن هفدهم، چین و روسیه روابط تجاری بسیار خوبی با هم داشتند، اما سفر بین دو کشور طولانی و خطرناک بود و هزینه تمام شده واردات چای گزاف بود و مصرف آن صرفاً برای اشراف زادگان و ثروتمندان مقدور بود و این محدودیت حدود صد سال ادامه داشت تا قیمت چای به اندازهای کاهش یابد تا در دسترس تمام افراد جامعه قرار گیرد.
انواع چای
چای در انگلستان
پس از واردات چای به انگلستان، . این محصول آرامبخش و درمانی بسیار سریع به رقیب اصلی قهوه تبدیل شد و از طریق کافهها بود که این نوشیدنی جدید به مردم معرفی شد. در سال ۱۶۵۷، ایده ارائه چای به مردم رونق گرفت و به سرعت به نوشیدنی محبوبی تبدیل شد و از نوشیدن شرابها و مشروبات الکلی پیشی گرفت. که باعث از دست دادن بخش بزرگی از درامدهای حاصل از مالیات برای دولت بریتانیا منجر به از دست دادن مالیاتهای همراه با فروش مشروب شد. اما آنها به سرعت وضعیت را با مالیات بر چای اصلاح کردند.
در طول قرن نوزدهم، نوشیدن چای بخشی ضروری از زندگی اجتماعی مردم بریتانیا شد. چای در مهمانیها و رویدادها، در عصرانه و پیکنیکها همیشه مورد استفاده قرار میگرفت و به این ترتیب به بخشی از فرهنگ این کشور تبدیل شد. . این موضوع باعث شد کتابهای آشپزی دستورالعملهای درستی در مورد مصرف چای، آداب، روشهای دم کردن و سرو کردن آن منتشر کنند.
چای در دیگر نقاط جهان
اگرچه اولین کشوری که چای را شناخت، چین بود، اما رفته رفته، چندین منطقه دیگر از جهان در کاشت و برداشت چای سهم بزرگی را به خود اختصاص دادند. در حدود سال ۱۱۹۱، کشیشان ژاپنی شروع به کشت چای در جنوبیترین بخش ژاپن کردند. اولین چای در آفریقا در سال ۱۶۸۷ کاشته شد. قرن بیستم شاهد گسترش چای در آفریقا، به ویژه در کنیا، مالاوی و تانزانیا بودیم. و در سال ۱۸۳۹، نیز اولین چای هندی در لندن فروخته شد.
چای در آمریکا
اولین چای در دهه ۱۶۵۰ توسط یک استعمارگر هلندی به ایالات متحده آورده شد. تا سال ۱۷۲۰، تجارت جهانی چای در نیویورک، بوستون و فیلادلفیا متمرکز شد و چای بین انگلستان و مستعمرات آن در آمریکا مبادله میشد. جالب است که بدانید اولین کشوری که چای را شناخت چین بود اما اولین چای کیسهای در آمریکا ابداع شد. و در سال ۱۹۰۸، توماس سالیوان، مردی از نیویورک، چای کیسهای را ابداع کرد.
چای در ایران
اولین کشوری که چای را شناخت، چین بود اما تجارت چای از این کشور به کشورهای دیگر باعث شد در تمام دنیا مردم از نوشیدن چای لذت ببرند. در اواخر قرن پانزدهم طی یک سفر طولانی از طریق جاده ابریشم از چین، سرزمین مادری چای، چای وارد ایران شد اما تا اواخر قرن نوزدهم ایرانیان قادر به کشت چای نبودند. حاج محمد میرزا کاشف السلطنه دیپلماتی بود که به هندوستان سفر کرد و با آب و هوای مناسب برای کاشت گیاه چای آشنا شد. او با وجود سیاستهای سختگیرانه انگلستان علیه سایر کشورها در زمینه کاشت و تجارت چای، نهال چای را به ایران قاچاق کرد.
دشتها و مزارع در دامنه تپههای لاهیجان واقع در استان گیلان مکان مناسبی برای کاشت چای در ایران بود. به محض اینکه این مزرعه در سراسر گیلان و حتی بیشتر به استان مازندران گسترش یافت، سرانجام چای جایگزین قهوه شد و در سرتاسر چایخانههای روستاییان مملو از مردمی شد که به نوشیدن چای علاقه داشتند. با گذشت زمان، در ایران تقاضا برای چای به حدی افزایش یافت که تولید داخلی توان پاسخگویی به آن را ندارد و چای از هند، خاورمیانه و آفریقا وارد ایران میشود.
سخن پایانی
چای، این نوشیدنی محبوب در جهان، امروز جایگاه ویژهای دارد. در حال حاضر، آسیا بزرگترین تولیدکننده چای است که ۸۰ تا ۹۰ درصد چای عمدتاً از اولین کشوری که چای در آن یافت شد، چین، سپس هند، سریلانکا و اندونزی تأمین میشود. سه نوع اصلی چای وجود دارد، که میتوان به چای سیاه کاملاً اکسید شده اشاره کرد که محبوبترین نوع چای در اروپا و ایالات متحده است. چای سبز نیز یکی از نوشیدنیهای اصلی در مشرق زمین است که به صورت غیر اکسیده به فروش میرسد و طعم لطیفتری دارد، و چای اولانگ که تا حدی اکسیده شده و از نظر طعم و مزه ترکیبی بین دو مورد دیگر است.
جالبه چای رو همیشه فکر میکردم برای کشور ما بوده و الان دیدم اشتباه میکردم.
من همیشه فکر میکردم بهترین چای مال ایرانه